۱ اردیبهشت : روز بزرگداشت سعدی
شرح زندگی نامه سعدی
ابومحمد مصلح بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی و مشرف الدین از بزرگترین ستارگان و برجستگان درجه اول آسمان ادب ایران زمین است که با تسلط وصف ناپذیر خود بزرگترین شاهکارهای ادبی ایران را در سرتاسر تاریخ ادبی این کشور خلق نموده است. مقامش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب استاد سخن داده‌اند.
تاریخ زندگی این شاعر و سخن‌سرای بزرگ چندان معلوم نیست ولی ظاهرا در بین سالهای ۶۰۰ تا ۶۱۰ ه. ق در شهر شیراز به دنیا آمده است.سعدی در خانواده‌ای اهل علم و ادب چشم به جهان گشود و از ابتدای کودکی تحت نظارت دقیق پدرش به آموختن علوم و معارف روزگار خویش پرداخت. محبت و ارشاد خردمندانه پدر در سالهای کودکی مشوق این کودک خردسال‌و سرشار از هوش و استعداد بود و وی در مدتی کوتاه به اطلاعات وافری در باب تاریخ و ادبیات ایران دست یافت. سعدی در ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد و با سرپرستی مادرش تحصیلات خود را ادامه داد. استاد در سال ۶۲۱ هجری قمری رهسپار بغداد که مرکز علمی و ادبی بزرگ آن روز جهان اسلام بود گشت ودر مدرسه معروف نظامیه بغداد و دیگر محافل علمی آن شهر مشغول به تحصیل شد.
این دوران مواجه بود با هجوم وحشیانه مغولان به ایران. زادگاه سعدی اگرچه از تهاجمات مغولان مصون ماند ولی استان فارس گرفتار کشمکش‌های سختی بین خوارزمشاهیان و اتابکان شد و آرامش و امنیتی که بر شیراز حاکم بود رخت بربست. سعدی که در این ایام به خوشه چینی از محضر دو تن از بزرگترین مشایخ بزرگ صوفیه آن روزگار ابوالفرج بن جوزی و شیخ شهاب الدین سهروردی مشغول بود همزمان با این اوضاع و احوال دل از زادگاه زیبای خود برکشید و به پیروی از روح بی‌آرام و بیقرار خود به شوق جهانگردی عازم سفری دور و دراز گشت که بین سی تا چهل سال به طول کشید. وی در طول این سفرهای طولانی مناطقی چون عراق، شام و حجاز سفر کرد و تا شمال آفریقا نیز پیش رفت و علاوه بر مشاهده شهرها و ملتهای مخلتف، با مذاهب و فرق گوناگون آشنایی یافت و با طبقات مردم همنشین گشت.
حکیم پس از این مسافرت طولانی و در حالی که از جوانی خام و بی‌تجربه به پیری دنیا دیده و شیخی اخلاق‌گرا با کوله‌باری از تجارب معنوی و افکار ورزیده بدل گشته بود به شیراز بازگشت. این زمان که حدود سال ۶۵۵ هجری قمری بوده است. در حالی که در سراسر عالم اسلامی آن روزگار شهره عام و خاص گشته بود به سرایش اشعار خویش و خلق شاهکارهایی همچون گلستان و بوستان پرداخت.
از سعدی، آثار بسیاری در نظم و نثر برجای مانده‌است:
بوستان: کتابی‌است منظوم در اخلاق. سعدی بوستان را در سال ۶۵۵ هجری قمری در ده باب به نظم درآورد. پندها و آرزوهای سعدی در بوستان بیش از دیگر آثار او جلوه‌گر است. به عبارت دیگر سعدی مدینه فاضله‌ای را که به دنبال آن بود، در بوستان تصویر کرده است. در بوستان انصاف و حق‌پذیری فضیلتی است گران‌قدر و ستودنی. بوستان جهان حقیقت است. بنابراین در آنجا حق‌گویی و حق‌شنوی مقامی والا دارد. صدای بشردوستانه سعدی در آنجا به گوش می‌رسد. در جای‌جای این کتاب عواطف انسانی و همدلی و پیوستگی افراد بشر جلوه‌گر است.
گلستان: به نثر مسجع است. سعدی گلستان را نیز در سال ۶۵۶ هجری قمری در هشت باب تدوین کرد. وی در این اثر با انتخاب کلمات مناسب و گزینش‌های درست، خواننده را به وجد می‌آورد. واژه‌ها در گلستان از نوعی موسیقی جاندار و همچنین نوعی هم‌آوندی و هماهنگی برخوردارند. با توجه به حرکات ریتمیک واژه‌ها درمی‌یابیم که سعدی با هنرمندی و با دانش فراوان و آینده‌نگری واژه‌ها را برگزیده است.
دیوان اشعار: شامل غزلیات و قصاید و رباعیات و مثنویات و مفردات و ترجیع‌بند و غیره (به فارسی) و چندین قصیده و غزل عربی.
• قصاید سعدی: قصاید عربی سعدی حدود هفتصد بیت است که بیشتر محتوای آن غنا، مدح، اندرز و مرثیه‌است. قصاید فارسی در ستایش پروردگار و مدح و اندرز و نصیحت بزرگان و پادشاهان آمده‌است.
• مراثی سعدی: قصاید بلند سعدی است که بیشتر آن در رثای آخرین خلیفه عباسی المستعصم بالله سروده شده‌است و در آن هلاکوخان مغول را به خاطر قتل خلیفه عباسی نکوهش کرده‌است.سعدی چند چکامه نیز در رثای برخی اتابکان فارس و وزرای ایشان سروده‌است.
• مفردات سعدی: مفردات سعدی شامل مفردات و مفردات در رابطه با پند و اخلاق است.
رسائل نثر:
• الجواب
• مجالس پنجگانه
هزلیات سعدی
شیخ اجل سعدی شیرازی در سال ۶۹۱ هجری قمری در زادگاه خویش شیراز درگذشت و درخانقاه خویش که با دست خود آبادان کرده بود به خاک سپرده شد
